Op 1 januari 2022 schakelden 32 Limburgse gemeenten en Diest over naar een nieuw afvalinzamelsysteem: Optimo. Eén vrachtwagen haalt sindsdien verschillende afvalsoorten tegelijkertijd op. In een nieuwe, automatische sorteerinstallatie in Beringen worden de zakken per kleur, en dus per afvalsoort gescheiden. Resultaat na één jaar: betere afvalcijfers en minder uitstoot van CO2 en fijnstof. Mooie resultaten dus, zeker in een opstartjaar.
Tot 5,47% minder huisvuil
Uit metingen blijkt dat in de 33 Optimo-gemeenten de hoeveelheid huisvuil daalde met gemiddeld 4,95% of 4,5kg/inwoner. Met 5,47% of is de daling manifester in gemeenten die werken met full Optimo (5 afvalsoorten in zakken, ook keukenafval en tuinafval) dan in gemeenten die werken met Optimo light (3 zakken + aparte ophaling van gft in een container). Luc Wouters, voorzitter van Limburg.net: “Deze resultaten overtreffen onze voorzichtige verwachtingen. Vooral in dit opstartjaar mikten we erop het restafvalcijfer gelijk te houden. Met 5,21kg keukenafval per inwoner hebben we al een goed resultaat maar in de toekomst kan dit vermoedelijk nog beter. Keukenafval thuis verwerken door kippen te houden of te composteren blijft uiteraard het beste scenario. Keukenafval dat vroeger echter in de huisvuilzak verdween kan nu apart worden aangeboden waardoor er biogas van gemaakt wordt. Extra goed nieuws, in tijden van energiecrisis.”
Naast het gunstig effect van Optimo zijn er uiteraard ook andere oorzaken die de afvalproductie beïnvloeden (weersomstandigheden, toename thuiswerk, economische crisis en invloed op consumptiegedrag). Toch wijzen deze eerste resultaten erop dat Optimo zich verder kan ontwikkelen en de potentie heeft om de komende jaren een nog gunstiger effect te hebben dan vandaag.
Minder kilometers, minder schadelijke stoffen
Door meer afval in één ronde mee te nemen, rijden de ophaalwagens minder kilometers en verbruiken ze ook aanzienlijk minder brandstof. In full Optimo gebied ligt deze daling op 22%. Maar ook in Optimo light gebied ligt het verbruik 15% lager. In proefgemeenten Genk en Diepenbeek werd de gft-container vervangen door afvalzakken voor keukenafval en tuinafval. Door het wegvallen van de aparte gft-ronde, was er maar liefst 40% minder brandstof nodig. Minder brandstof betekent minder uitstoot van CO2 en fijnstof én minder verkeer in de woonwijken. Optimo heeft m.a.w. ook een positief effect op de mobiliteit.
Kostenefficiënt en klaar voor de toekomst
Het nieuwe systeem deed de prijs voor de burgers niet toenemen. Voorzitter Luc Wouters licht toe: “Optimo is een efficiënter systeem, het is milieuvriendelijker en de kostprijs voor de burgers verhoogt er niet door. Integendeel, in proefgemeenten Genk en Diepenbeek betalen gezinnen nu zelfs minder.
Het systeem is ook gericht op de toekomst. Grondstoffen die nu nog niet recycleerbaar zijn, zullen dat in de toekomst misschien wel zijn. Een aparte afvalsoort inzamelen kan bij Optimo heel gemakkelijk. Het volstaat om een nieuwe kleur zak toe te voegen aan dezelfde ronde.
Nieuwe tevredenheidsenquête loopt
Onderzoeksbureau Indiville voerde een eerste tevredenheidspeiling uit in juni 2022. Daaruit bleek dat 80% van de gebruikers Optimo een algemene score van 6/10 gaven. 58% gaven Optimo zelfs een 8 op 10. Het vervangen van de gft-container door keuken- en tuinafvalzakken vraagt echter een grote inspanning van de inwoners, zo blijkt uit het tevredenheidsonderzoek in Genk en Diepenbeek. Ongeveer 5 op de 10 inwoners beoordeelt het proefproject met een onvoldoende (5 of minder op 10).
Sinds eind vorige week loopt er een nieuwe tevredenheidsenquête. Limburg.net wil zo nagaan of Optimo een invloed heeft gehad op de afvalattitude en het afvalgedrag van de inwoners van deze gemeenten. Daarnaast wordt ook opnieuw gepeild naar de tevredenheid van de burgers over het nieuwe systeem.