Begin dit jaar veranderde de afvalophaling in 33 gemeenten. Dankzij Optimo worden de verschillende afvalzakken daar nu met 1 vrachtwagen opgehaald. Een evaluatie van de eerste 6 maanden toont zeer hoopvolle resultaten. Zowel de beoordeling van de burger, het afvalcijfer als het kostenplaatje tonen een eerste positieve trend.
Eerste afvalcijfers geven positieve tendens aan
Zes maanden na de invoering van Optimo in 32 Limburgse gemeenten en Diest stelt Limburg.net vast dat de afvalcijfers de goede kant uitgaan. Optimo kende een ietwat moeilijke start door een tekort aan afvalzakken, de verplichte verandering in sorteerregels van blauwe pmd-zakken en een splinternieuwe en hoogtechnologische sorteerinstallatie die geoptimaliseerd moest worden. Om die reden zijn de eerste maanden van Optimo, zoals kon worden verwacht, duidelijk maanden van een systeem in opstart. Sinds maart zijn alle afvalzakken weer op voorraad en werd de sorteerinstallatie week na week nauwlettend opgevolgd en geoptimaliseerd om zoveel mogelijk afvalzakken correct te sorteren.
De moeilijkere opstart laat zich uiteraard ook zien in de cijfers maar de eerste positieve trends zijn echter wel zichtbaar vanaf maart. Zo is er een lichte stijging in het totale huisvuil de eerste 6 maanden maar toont een analyse per maand toch een duidelijk dalende trend vanaf maart.
Daarnaast overtreft de hoeveelheid keukenafval die werd ingezameld met gemiddeld 3,8 kg/inwoner de vooropgestelde hoeveelheden. Als deze positieve trend wordt doorgezet zal Optimo tegen het einde van het jaar zorgen voor goede afvalcijfers en dat zonder de kosten voor de burger te laten stijgen. In Genk en Diepenbeek kon Limburg.net zelfs de kosten voor afvalophaling en verwerking verlagen met 19,20 euro per gezin.
“Deze eerste voorzichtige resultaten lijken aan te geven dat Optimo de beloftes kan waarmaken namelijk efficiënter en milieuvriendelijker ophalen zonder de kostprijs voor de burger te verhogen. Dankzij Optimo zijn we immers beter voorbereid op de toekomst en kunnen we bij nieuwe recyclagemogelijkheden makkelijk extra afvalsoorten toevoegen zonder de kosten voor de burger te laten stijgen”, zegt Luc Wouters, voorzitter Limburg.net, “Ook op vlak van brandstofverbruik (en bijhorende CO2-uitstoot) bij de inzameling worden de vooropgestelde doelen bereikt. Zeker in de huidige tijden van hoge brandstofprijzen ook een belangrijke doelstelling. Tenslotte geeft ook Ovam aan dat, voor de onderzochte inzamelscenario’s van bioafval in Vlaanderen, Optimo het enige ophaalscenario is dat een netto maatschappelijke opbrengst heeft.”
80 Procent van de inwoners tevreden over Optimo
Na de invoering van Optimo begin dit jaar voerde Indiville in opdracht van Limburg.net een tevredenheidsmeting uit rond de afvalophaling. Daaruit blijkt dat maar liefst 80 procent van de inwoners, van de gemeenten waar Optimo werd ingevoerd, een algemene score van 6 of meer op 10 geven. 58 Procent geeft zelf een score van 8 of meer op 10.
Bij de redenen waarom inwoners tevreden zijn geven ze aan dat ze makkelijk hun afval kwijt kunnen, dat Optimo een goede frequentie en een breed aanbod van afvalophaling heeft en dat het een milieuvriendelijke en efficiënte manier van ophalen is.
Verder toont het onderzoek aan dat de mate van tevredenheid over Optimo samenhangt met de maatregelen die mensen al nemen om hun afval te beperken. Kortom, goede sorteerders zijn het meest tevreden over Optimo.
Verandering is niet makkelijk. Het nieuwe Optimosysteem vroeg immers wel wat aanpassing van de inwoners. 87 procent van de respondenten geeft dan ook aan wel te begrijpen dat verandering nodig is om afval beter op te halen en te verwerken. 73 Procent geeft toe dat het in het begin even wennen was maar dat het ondertussen allemaal lukt. Van alle responderen vindt 53 procent Optimo een beter systeem dan de afvalophaling in het verleden. Nog eens 31 procent is hierin neutraal.
Maar lagere tevredenheid in Genk en Diepenbeek
Ook Genk en Diepenbeek stapten sinds 1 januari in het proefproject ‘Optimo’, waarbij ze als enige twee gemeenten afscheid namen van de gft-container.
Het vervangen van de gft-container door keuken- en tuinafvalzakken vraagt een grote inspanning van de inwoners, zo blijkt uit het tevredenheidsonderzoek in Genk en Diepenbeek. Ongeveer 5 op de 10 inwoners beoordeelt het proefproject met een onvoldoende (5 of minder op 10). In de redenen van ontevredenheid komt het wegnemen van de gft-container als topantwoord terug. Zo geeft 63 procent van de respondenten in Genk en 64 procent in Diepenbeek dit aan als voornaamste reden voor een negatieve beoordeling. Daarnaast is het openscheuren van zakken door dieren voor bijna de helft van de respondenten uit Genk en Diepenbeek een reden van ontevredenheid.
“Uit het tevredenheidsonderzoek blijkt inderdaad dat het draagvlak voor Optimo in Genk beperkt is. Op basis van de feedback hebben we enkele actiepunten afgesproken met Limburg.net om het draagvlak te vergroten. In het voorjaar 2023 vindt er een nieuw, vergelijkend onderzoek plaats. De resultaten van dat onderzoek zullen uitwijzen of we in Genk het proefproject zullen verderzetten , bijsturen of dat we moeten overschakelen naar een systeem dat in lijn ligt met de andere Limburgse gemeenten.” Verduidelijkt Wim Dries, burgemeester Stad Genk.
Limburg.net zet de komende maanden dan ook extra in op maatregelen die Optimo nog kunnen verbeteren. Zo wordt er nog meer communicatiemateriaal voorzien om inwoners tips en tricks te geven over het omgaan met keuken- en tuinafval. Daarnaast wordt bekeken hoe het openscheuren van afvalzakken door dieren kan worden aangepakt en worden klachten over Optimo zeer nauwlettend opgevolgd.
In het voorjaar 2023 vindt er een nieuw onderzoek plaats, om ook de seizoensinvloeden te kunnen meten. Het onderzoek zal gebeuren in alle Limburgse gemeenten en Diest.