Afvalarm tuinieren

Minder afval: beter voor je portemonnee (en voor de natuur). Want alles wat je thuis zelf verwerkt of voorkomt, bespaart je tripjes naar het recyclagepark. Met een aantal slimme aanpassingen kan je tuin- en keukenresten tot een minimum beperken. En als die resten toch ontstaan, dan zijn er heel wat creatieve manieren om ze te verwerken! 

Een tuin wordt vaak geassocieerd met gazon. Maar een tuin hoeft helemaal niet zo'n groot gazon te hebben. Er zijn alternatieven die veel minder werk en afval opleveren. Hier vind je enkele tips en manieren om grasmaaisel te beperken:

• Vervang delen van je gazon door borders met vaste planten.
• Maai met een mulchmaaier. Die versnippert het maaisel en blaast dit tussen het gras.
• Laat af en toe eens een stukje langer staan.
• Maai niet korter dan 4cm. Laat je het gras wat langer, dan droogt de bodem minder uit en heb je minder kans dat er mos tussen je gras groeit.
• Kies voor traag groeiende grassoorten en beperk het gebruik van meststoffen. Hoe sneller je gras groeit, hoe meer je moet maaien.

Grasmaaisel kan je op verschillende manieren verwerken. In beperkte hoeveelheden is het een ideale aanvulling op je composthoop. Je kan het grasmaaisel ook gebruiken als mulch tussen je vaste planten of in de moestuin. Ook de kippen zijn wel eens blij met een handje grasmaaisel om in te scharrelen. 

Bomen, heesters en hagen geven je tuin vorm, zorgen voor verkoeling en zijn daarnaast ook nog eens een schuilplek voor vogels, insecten en kleine zoogdieren. Soms nemen die bomen en hagen meer plaats in dan oorspronkelijk voorzien. Dan komen een takkenschaar en haagschaar al snel boven uit noodzaak.

Tips om snoeien te voorkomen en snoeiresten te verwerken:

• Houd bij aanleg van je tuin rekening met de afstand tot gebouwen en grenzen. Zo voorkom je dat je later grote takken moet wegsnoeien
• Planten groeien het snelst in de zomer wanneer er veel licht en warmte is. Snoei je te vroeg en wil je toch een strakke haag in de winter, dan zal je in het najaar een tweede keer moeten snoeien.
• Haagscheersel en houtsnippers kan je gebruiken als: mulch, bruin materiaal in compost, materiaal voor paden of bodembedekking in je kippenren.

Niet alle takken moeten door een hakselaar passeren. Je kan rechte takken van hazelaar of wilg ook gebruiken voor vlechtwerk. Denk bijvoorbeeld aan het afboorden van moestuinpercelen of een wiglo om in te spelen. Takken die te dik zijn kunnen dan weer gebruikt worden in een takkenwal.

Je hebt ongetwijfeld al eens gemerkt dat het mooie plantje dat je kocht bij het tuincentrum, het toch niet zo goed doet in je tuin. Voor je vaste planten kiest, ken je best je tuin. Heb je een zandbodem of klei? Zijn er droge en natte plaatsen? Waar komt de meeste zon en waar zijn schaduwrijke plekjes? Weet je dat, dan kan je aan de slag met het kiezen van vaste planten. Eenmaal volgroeid besparen ze je werk in de tuin. 

Vaste planten vind je in alle maten, vormen en in verschillende kleuren bladeren en bloemen. Ook de periode van de bloei kan je zelf bepalen. Dus kies wat je mooi vindt. Richt je een moestuin of fruittuin in, kies dan voor soorten die je lekker vindt en kan verwerken.  

Nog enkele tips: 

• Speur in de tuincentra naar de plantenlabels. Hierop vind je alle informatie terug over de standplaats die een plant verkiest. 
• Heb je een arme grond, dan kan je bij het aanplanten compost toevoegen aan het plantgat. Zo helpt je de jonge plantjes alvast op weg. 
• De ruimte tussen je vaste planten kan je mulchen met allerlei materialen: dorre bladeren, houtsnippers, grasmaaisel... Zo maak je het onkruid moeilijk om te kiemen, wordt uitdroging beperkt en spat er minder water en zand op bij hevige regen. 
• Dorre bladeren en uitgebloeide bloemen moet je niet wegknippen voor de winter. Ze isoleren planten bij wind en vrieskou, bieden een schuilplaats voor insecten en de droge stengels zijn natuurlijke decoratie in de winter. 

Compost is een natuurlijke grondstof die je kan gebruiken om je tuin te verrijken. Je kan dit aankopen, maar je kan het net zo goed zelf maken! Composteren is een voordelige manier om organische resten uit je tuin of keuken te verwerken tot een nieuwe grondstof.  

De grootte van je tuin bepaalt het compostsysteem dat je zal gebruiken. Een grote tuin brengt vaak meer tuinresten zoals haagscheersel en maaisel met zich mee. Je kiest dan best voor een composteersysteem dat een groot volume aankan. Een composthoop of compostbak zijn in dat geval ideaal. Heb je een kleine tuin dan kan je kiezen voor een compostvat. 

Op een recyclagepark van Limburg.net kan je zowel een compostvat als een compostbak aanschaffen. Voor een compostvat betaal je 30 euro en voor een compostbak (zelf in elkaar te zetten) 60 euro. 

Meer over wat je kan composteren en hoe je te werk gaat lees je hier. 

Voedselverlies is misschien niet het eerste waar je aan denkt bij afvalarm tuinieren. Maar het eten dat je zou weggooien, kan je thuis of in de tuin toch nog verwerken. 

In de eerste plaats kan je niet eetbare resten van groenten en fruit composteren. Er zijn echter vele delen van groenten of fruit die we weggooien omdat we geleerd hebben dat ze niet bruikbaar zijn in de keuken, maar dat is niet altijd correct. De stonk van een broccoli kan je perfect meekoken in de soep of je maakt er heerlijke pesto van. Bananenschillen kan je zelfs konfijten en onder je granola mengen.  

Het gebeurt iedereen wel eens dat je net wat te veel pasta of puree gekookt hebt. Pasta kan je simpel verwerken in een fris slaatje en puree is het geheime ingrediënt tot hartige wafeltjes! Dus restjes kan je creatief verwerken in een volgende maaltijd om ze te redden van de gele zak. 

Wil je restjes redden? Hier vind je allerlei tips. 

Die restjes die je echt niet meer kan verwerken, lusten je kippen wel! Ze zijn verzot op keukenrestjes, van appelschillen tot spaghetti. Daarnaast zijn ze echte helpers in de tuin. Ze houden de tuin netjes, vangen insecten, leggen eitjes en voorzien je van mest die je in de tuin kan gebruiken.  

Informeer je goed voor je kippen aanschaft! Kippen vragen aandacht, gepaste voeding (niet enkel jouw restjes), een schoon kippenhok en vers water. 

Meer info over kippen en hun verzorging lees je hier. 

Creatief in de tuin 

De hierboven besproken thema’s zijn een leidraad die je alvast op weg kan helpen om afval in huis en tuin te voorkomen of te verwerken. Natuurlijk kan je ook zelf creatief aan de slag met tuin- en keukenresten.

Wil je graag meer diepgang over bovenstaande thema’s? Op regelmatige basis organiseert Limburg.net leerrijke workshops. Een overzicht vind je hier terug. Daarnaast vind je verschillende informatieve brochures en boeken op Vlaco.be.